ISTAC 130 Arabuluculuk Merkezi ile İş Birliği Protokolü İmzaladı

İstanbul Tahkim Merkezi, “Med-Arb Projesi” ile ilgili ilk adımı Kasım 2019’da “ISTAC Arabuluculuk-Tahkim Kuralları”nı dünyada ilk kez oluşturup kurumsal web sitesinde yayınlayarak attı. Ardından, Aralık 2019’da düzenlenen basın toplantısında, ISTAC arabuluculuk ile tahkimi birlikte işletecek sistemin altyapısını hazırladığını, Med-Arb Projesi için arabuluculuk merkezleri ile iş birliği yapmaya hazırlandığını kamuoyuna açıkladı. Bu hazırlıklar kapsamında 4 Ocak 2020 tarihinde İstanbul’da arabulucularla geniş kapsamlı istişare toplantısı gerçekleştiren ISTAC, Türkiye’nin her köşesinden 250’yi aşkın arabulucu avukatın katıldığı toplantıda, “Med-Arb Projesi” için iş birliği çağrısı yaptı. Dün gerçekleştirilen imza töreninde ise, ilk aşamada bu çağrıya olumlu yanıt veren 130 arabulucu ile protokol imzalanarak, Med-Arb projesine ivme kazandıracak iş birliğinin yolu açıldı.

İstanbul Tahkim Merkezi Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen’in sunumu ile gerçekleşen imza seremonisine, ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı ile ISTAC Yönetim Kurulu Üyesi-Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü (eski Arabuluculuk Dairesi Başkanı) Hakan Öztatar ve çok sayıda arabuluculuk merkezi temsilcisi katıldı. Pandemi koşullarında sosyal mesafe kuralları gereği iki aşamalı olarak yapılan törende, önce İstanbul dışından projeye katılan arabuluculuk kurumlarının temsilcileri, ardından İstanbul’dan katılımcılar protokole imza attı. Hakan Öztatar, ISTAC ile arabuluculuk merkezleri arasında atılan imzalarla başlayan iş birliği dönemini rakamlarla şöyle değerlendirdi;

“Burada dünyada bir ilki gerçekleştiriyoruz. İki güzide kurum olan ISTAC ve arabuluculuk merkezleri arasındaki iş birliği sürecini hep beraber resmiyete dökmenin gururunu yaşıyoruz. 2013 yılında başlayan arabuluculuk alanında 16.500 arabulucumuz, 200 de arabuluculuk merkezimiz var. ISTAC ilk aşamada Türkiye’nin her köşesinden 130 arabuluculuk kurumu ile iş birliği protokolü imzalamış oluyor. İş uyuşmazlıklarında 2018 yılının başından Haziran 2020’ye kadar dava şartı arabuluculuk kapsamında arabulucuya yönlendirilen 871.689 uyuşmazlığın 524.236’ü anlaşma ile sonuçlanarak yüzde 63 oranında başarıya ulaşıldı. Ticari uyuşmazlıklarda ise 2019 yılının başından Haziran 2020’ye kadar bir buçuk yılda, dava şartı arabuluculuk kapsamında arabulucuya yönlendirilen 203.504 uyuşmazlığın 104.453’ü anlaşma ile sonuçlanmış olup yüzde 56 oranında başarı sağlandı. Bizim asıl hedefimiz ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk yoluna başvurup anlaşma sağlanamayan bu yüzde 44, yani toplam 83.164 uyuşmazlık dosyasına ‘Arabuluculuk-Tahkim’ (Med-Arb) modeliyle çözüm getirmektir. Arabulucuda çözemediğimiz 83 bin dosya için diyoruz ki; ISTAC’da hızlı tahkim ile çözüm mümkün. Bu iş birliği anlaşmasıyla arabulucuların “Son tutanak” yani “Anlaşamama Tutanağı” hazırlarken, nihai çözüm adresi olarak “ISTAC Med-Arb”ı önermesi, böylece ticari dava dosyalarını tahkime yöneltmesi sağlanacak. Dolayısıyla çözüme kavuşan her dosya ile hem yargının iş yükü azaltılmış olacak hem de taraflar uyuşmazlıklarını ‘Arabuluculuk-Tahkim’ sayesinde daha az masrafla ve daha kısa sürede çözümleme imkânı bulacak. Haziran 2020 itibarıyla arabulucuda çözüm bulunamayan 83.164 dosyamızın küçük bir yüzdesini bile tahkime getirdiğimizde önemli bir potansiyel harekete geçecektir. Ben iş dünyasına, sanayi ve ticaret odalarımıza sesleniyorum; Lütfen gelin, ISTAC med-arb projesine başvurun, ticari uyuşmazlıklarınızı 5 ay içinde çözün. Arabulucuda süre 8 haftadır, orada çözülemezse ISTAC’a geldiğinde 8 hafta + 3 aylık seri tahkim süreciyle 5 ayda çözüme gidilebilir. Bu yabancı yatırımcı için de çok önemlidir; Yabancı yatırımcı Türkiye’de hukuki ihtilafla karşılaştığında şimdi Med-Arb müessesesi var. Son sözüm, yabancı yatırımcı da rahat olsun, artık ülkemizde Med-Arb modelini kullanarak uyuşmazlık sorunlarına kesin çözüm bulmuş olacaklar.”

İmza töreninde konuşan ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı da, Türkiye’de gerek arabuluculuk gerekse tahkim alanında önemli mesafeler kaydedildiğini vurgularken, şimdi bu iki alternatif uyuşmazlık çözüm yolunun birlikte işleyişine zemin yarattıklarını, bu modelden tüm tarafların kazançlı çıkacağını söyledi. ISTAC Başkanı Akıncı, şöyle konuştu:

“Arabuluculuk&Tahkim yani (Mediation&Arbitration) Med-Arb, kazan-kazan mantığıyla oluşturduğumuz bir proje… Türkiye’yi çok farklı bir noktaya taşıyacak, dünyaya örnek olacak bir proje… Ticari davalarda arabuluculuğun zorunlu olmasıyla birlikte ticari uyuşmazlıkların çözümünde yeni bir dönem başladı. Taraflar uyuşmazlıklarına çözüm için önce arabulucuya gidiyor, arabulucu nezdinde yaptıkları görüşmeler sonucunda uzlaşma sağlanamazsa, uyuşmazlık için bağlayıcı bir karar olmadığı için tekrar mahkemeye başvurmak gerekiyordu.

İşte Arabuluculuk&Tahkim (Med-Arb) projemizde taraflar, bir yandan arabuluculuğun hızlı, ekonomik ve dostane çözüm yolu bulma ihtimalini deneyimlerken; uzlaşma olmazsa mahkemeye gitmeksizin, uyuşmazlıklarını tahkim yoluyla ISTAC’ta çözebilecekler. Böylece arabuluculuk süreci uzlaşma ile sonuçlanmasa dahi, hemen arkasından başlayacak tahkim süreci sayesinde, taraflar uyuşmazlıklarını bağlayıcı ve kesin bir şekilde çözecek olan bir hakem kararı elde edecekler. Taraflar sözleşmelerine ’ISTAC Arabuluculuk-Tahkim Şartı’nı yazarsa, önce arabulucuda ve anlaşma sağlanamazsa sonra ISTAC’ta tahkim yolu ile uyuşmazlık çözümlenecektir. Arabulucuda uzlaşma olmazsa, tarafların sözleşmelerinde ISTAC tahkim şartı olmasa bile sonradan bu şartı kabul etmek suretiyle uyuşmazlıklarını İstanbul Tahkim Merkezi’nde çözümlemeleri mümkündür.”

BİR İHTİMAL DAHA VAR, O DA ISTAC

Prof. Dr. Ziya Akıncı, Türkiye’nin tahkim merkezi ISTAC’ın arabuluculuk kurumlarıyla iş birliğinin hedefini ve beklentilerini ise şöyle anlattı;

“Arabuluculuk sistemine giden 200 binin üzerinde ticari uyuşmazlık dosyasından bahsediyoruz. Biz burada yüzde 5 gibi bir miktardan bahsetsek bile, zamanla 10 binin üzerinde davanın tahkime yönelmesi ISTAC’ı dünyanın önemli tahkim merkezlerinden biri konumuna taşıyacak bir potansiyel… ISTAC olarak bizim iş birliği yaptığımız arabuluculuk merkezlerinden en önemli beklentimiz şu; Ticari uyuşmazlıkta tarafların arabulucuda uzlaşamamaları halinde, “Bir ihtimal daha var, o da ISTAC” mesajını vermeleri… Arabuluculardan, uyuşmazlık taraflarına tahkimde çözüm fırsatlarını anlatmalarını ve onları ISTAC’a yönlendirmenizi bekliyoruz. Çünkü ISTAC’da mahkemeden daha ucuz, daha az masraflı ve çok daha hızlı çözüm yolu sunuyoruz. ISTAC’da uyuşmazlıklar tahkimde 6 ayda, seri tahkimde 3 ayda çözümlenebiliyor. Pandemi sürecinde de ISTAC durmadı, yeni davalar aldı, alıyor. Med-Arb projemizin işlerlik kazanmasıyla dava yoğunluğumuz daha da artacak. Dolayısıyla tahkim davalarında hakem ihtiyacımız da artacak. Arabulucu avukatlar da hakem olarak tahkimde görev alabilecek.”

İmzalanan iş birliği protokolüne göre, ISTAC arabuluculara tahkim ve hakemlik eğitimi vermeyi, böylece bu alana yönelen avukatlara hakemlik yolunu açmayı planlıyor. İlk aşamada 130 arabuluculuk merkezi ISTAC ile iş birliği protokolüne attıkları imzalarla bu sisteme katılırken, proje sonradan diğer arabulucuların katılımına da açık olacak.